Tine te Winkel is watereconoom bij Acaciawater en is betrokken bij dit project. Tine: “De boeren in deze regio krijgen steeds vaker te maken met verzilting van de bodem. Deze verzilting komt vanuit het grondwater dat dichter bij het oppervlak komt. Voor de vruchtbare kleigrond die in de bodem langs de Waddenkust ligt is dat geen goede ontwikkeling. Zout en klei zijn een slechte combinatie en er is een kans dat de grond verdicht en verhard. Dan wordt het lastig om hier nog iets op te verbouwen. Met het project ‘Zoet op zout’ zoeken we naar verschillende oplossingen voor de toekomst.”
Het project is in het voorjaar van 2021 gestart en duurt drie jaar. Tine: “Het idee voor het project is afkomstig van agrariërs in het Lauwersmeergebied. Zij worden zich steeds bewuster van verzilting en krijgen te maken met de gevolgen van klimaatverandering. In het project werken we naast hen samen met LTO Noord, Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA), Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) en The Potato Valley (TPV) om naar oplossingen te zoeken. Innovatie speelt daarbij een grote rol.”
Innovatie speelt een grote rol.
Onderzoek naar
zilte teelt
Samen met de SPNA wordt er bijvoorbeeld onderzocht welke teelten een hogere zouttolerantie hebben zodat deze – wanneer de verzilting toeneemt- geschikt blijven om in het gebied te verbouwen.
Het project behelst meerdere oplossingsrichtingen. Enerzijds het regionale zoetwaterbeheer. Tine: “Daarbij kijken we samen met de waterschappen Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân hoe we het zoetwaterbeheer kunnen optimaliseren. Onder andere door het oppervlakte water door te spoelen zodat het zoutgehalte daalt. Daarnaast zoeken we gezamenlijk naar mogelijkheden om het zoetwater ondergronds op te slaan zodat dit in droge periodes door de boeren kan worden gebruikt om hun gewassen van voldoende zoetwater te voorzien. Inmiddels hebben we hier ook al ervaring mee opgedaan op Texel, waar een vergelijkbare problematiek speelt.” Daarnaast wordt er in het project gekeken naar het optimaliseren van de huidige drainage richting ‘anti-verziltingsdrainage’. Door de drainage aan te vullen met buizen die lager liggen dan de huidige buizen zakt het zoete oppervlakte water verder in de grond en vormt het een natuurlijke buffer tegen het optrekkende zoute grondwater. Op die manier blijft de grond vruchtbaar voor de bestaande teelt en houdt je wederom het zoete water langer vast.
Het project duurt drie jaar en de kennis die in dit project wordt verzameld zal tegen die tijd breed worden uitgerold over de gehele Fries-Groningse kleischil, zodat de boeren hier ook in de toekomst kunnen blijven boeren.
Zoet op Zout
IKW-Waddenfonds € 1.6 miljoen
Provincies € 0.5 miljoen
Overige financiers € 1.5 miljoen
